Miłośnicy kotów na pewno zwrócili uwagę na charakterystyczne kocie wąsy wyróżniające się na tle krótszej sierści. Są one dużo dłuższe i twardsze od okrywy włosowej. Prawidłowa nazwa tych struktur to wibrysy. Nie służą one jedynie do ozdoby – jak się okazuje, stanowią klucz do kociego świata, umożliwiając im lepszą orientację w terenie i odbieranie bodźców ze środowiska zewnętrznego. Funkcjonowanie bez kocich wąsów przysparza naszym czworonogom szereg problemów, przez które stają się dosłownie mówiąc –inwalidami. Dowiedz się dlaczego wibrysy u kota są tak ważne oraz jaką rolę sprawują. Jeśli interesuje Cię dlaczego koty mają wąsy, powinieneś przeczytać ten artykuł.
Do czego służą wąsy kota?
Wąsy kota, to nazwa potoczna. Prawidłowa nomenklatura tej struktury to wibrysy, włosy czuciowe bądź włosy zatokowe. Mieszki włosowe umiejscowione są blisko zatoki żylnej osadzone w głębszych partiach skóry. Obecne są w głównej mierze na poduszce wibrysowej na policzkach, ale także nad oczami, na dolnej wardze, a nawet na tułowiu i łapach. Ze względu na ich lokalizację wyróżniamy: wibrysy nadoczodołowe (które potocznie nazywamy brwiami), podoczodołowe, wargowe, bródkowe, jarzmowe. Zazwyczaj włosy czuciowe wyrastają pojedynczo, można jednak spotkać się z kępkami po 3 – 5 wibrysów wyrastających na nadgarstkach. Dzięki licznym zakończeniom nerwowym, sygnały odbierane przez włoski czuciowe są przekazywane do kory czuciowej w mózgu. Przeciętnie, koty posiadają 24 wibrysy, po 12 z każdej strony. Ustawione są w czterech rzędach i różnią się od siebie długością. U osobników ras bezwłosych wibrysy również występują, aczkolwiek jest ich zazwyczaj mniej i mogą być nieobecne w niektórych miejscach (np. wibrysy nadgarstkowe). Cebulki kocich wąsów są znacznie trwalsze, przez co wypadają stosunkowo rzadko. Jedną z podstawowych funkcji pełnionych przez wibrysy jest pomoc przy ocenie danej przestrzeni w jakiej znajduje się kot. Chcąc przecisnąć się przez jakąś szczelinę nasz pupil polega na swoich zmysłach – między innymi dotyku. Włosy zatokowe pozwalają mu ocenić w jakiej szerokości jest przesmyk i czy ciało kota nie utknie w szczelinie. W teorii więc istnieje zasada: im większy kot, tym dłuższe wąsy, nie oznacza to jednak, że koty otyłe maja dłuższe wibrysy. Włosy czuciowe są bardzo wyczulone na dotyk, dlatego pozwalają kotu zgrabnie omijać przeszkody nawet w ciemności. Pełnią rolę długich sensorów, dzięki którym kot pewniej porusza się w otoczeniu, polegając na nich w równej mierze co na wzroku. Wąsy kota na twarzy, a raczej – na pyszczku doskonale odbierają wibracje z otoczenia, dlatego koty są wstanie wyczuć nimi podmuchy powietrza czy nawet drgania wywołane, na przykład trzęsieniem ziemi, bądź huraganem. Ze względu na tak dużą czułość, są dla kota niezbędne do namierzania ofiary podczas polowania. Dzięki nim, nasi mali drapieżcy są w stanie ocenić kierunek wiatru, tak aby ustawić się „pod wiatr”, by ofiara nie zwęszyła drapieżnika. Współpracujące ze sobą zmysły słuchu, wzroku i dotyku (bo właśnie do tego zmysłu zalicza się odbieranie bodźców przez wibrysy) umożliwiają precyzyjne namierzenie ofiary, ustalenie jej pozycji, szybkości i kierunku ucieczki. Ze względu na to, że koty są dalekowidzami , włosy czuciowe pozwalają im ocenić przedmiot czy ofiarę z bliska. Informują one kota, na przykład o tym, czy ofiara jeszcze żyje. Niejeden właściciel pewnie zauważył, że gdy kot zainteresuje się jakimś obiektem, podchodzi do niego na tyle blisko, aby znalazł się w obrębie zasięgu jego wibrysów. Jednocześnie wąchając i odbierając wrażenia czuciowe, koty poznają świat i są wstanie ocenić strukturę, woń oraz wielkość przedmiotu.
Odpowiednia miska ma znaczenie!
Przez bardzo wysoką czułość tych struktur, przy nadmiernym ucisku wibrysów, mogą powodować dyskomfort a nawet ból. Przez to należy dobrać odpowiednie miski dla naszego kota. Powinny być szerokie i stosunkowo płytkie, tak aby podczas jedzenia czy picia, kot nie ocierał i nie uciskał włosów czuciowych. Nierzadko zdarzają się problemy z jedzeniem u kota, a przyczyną okazuje się właśnie źle dobrana miska, z której kot niechętnie jadł, ponieważ drażnił przy tym swoje wibrysy.
Wyjątkowo długie wąsy kota
Niejedna osoba twierdzi, że długie wąsy u kota dodają im wyjątkowego uroku i dostojności. Kotami o najdłuższych wibrysach cechują się pupile rasy Maine Coon. Są to jedne z największych kotów domowych, osiągających wagę nawet do 12 kilogramów, co determinuje długość włosów czuciowych. Rekordzista tej rasy posiadał wąsy o długości 16,5 cm!
Koci humor
Ustawienie wibrysów u kota jasno wskazuje w jakim nastroju znajduje się nasz pupil. Wraz z mową ciała, ustawieniem uszu i ruchami ogona, kocie wąsy informują o zamiarach i odczuciach zwierzęcia. Luźno ułożone, opadające po bokach świadczą o postawie zrelaksowanej. Gdy są nastroszone i skierowane do przodu świadczą o niepewności, lęku i niepokoju. Wysuwają się przed linię pyszczka w celu zbadania sytuacji jako pierwsze. Gdy natomiast są cofnięte i przylegają do ciała – kot informuje nas, że jest niechętny do interakcji, groźny i nie chce żeby się do niego zbliżać.
Wypadanie wąsów u kota
Czy koty gubią wąsy? Jak najbardziej. Wypadanie wibrysów to naturalne zjawisko, jednak jego częstotliwość jest znacznie mniejsza niż w przypadku wypadania sierści. Spowodowane jest to mocniejszymi cebulkami włosów czuciowych, które skutecznie redukują ilość traconych wibrysów. Utrata tych cennych wąsów nie może być tak częsta, jak w przypadku włosów okrywowych, jest ich po prostu zbyt mało, by kot mógł sobie pozwolić na ich częste wypadanie. Zastanawiasz się więc, czy wibrysy odrastają? Bez obaw – wąsy czuciowe, które wypadną, zastępują nowe, które odrastają z reguły po około 3 miesiącach.
Obcinanie wibrysów
Absolutnie nie wolno obcinać wąsów czuciowych u kota, ani żadnego innego zwierzęcia. Obcięte wąsy u kota powodują, że staje się on mniej świadomy swojego ciała, ma problem z oceną swoich rozmiarów i może utknąć w zbyt ciasnych zakamarkach. Dodatkowo zaburza to kocią orientację w terenie oraz zmysł równowagi. Podejmując się tak strasznego czynu, upośledzamy funkcjonowanie czworonoga, narażając go na kalectwo i urazy spowodowane nieprawidłową oceną odległości, na przykład podczas wykonywania skoku.
Choroby wąsów u kota
Choroby dotyczące wibrysów mogą mieć różne podłoża. Schorzenia mogą atakować bezpośrednio włosy czuciowe, bądź pośrednio, poprzez wąsy wpływać na zachowanie i samopoczucie naszego pupila. Jednym z takich problemów jest syndrom stresu wąsów. Czym jest ta jednostka chorobowa? Jak już wyżej było wspomniane, wibrysy kotów są niesamowicie dobrze unerwione i funkcjonują jako receptory dotykowe. Nadmierne ich drażnienie może powodować nieprzyjemne uczucie, a nawet ból. Jeśli zauważymy, że kot niechętnie zjada swoją porcję karmy z miski, bądź wyciąga kawałeczki pokarmu i układa je na podłodze, by tam dokończyć – powinniśmy ingerować. Oprócz problemów zdrowotnych związanych z uzębieniem, częstym przyczyną braku apetytu stanowią miski same w sobie! Miski zbyt wąskie lub o zbyt wysokich brzegach, o które kot uciska i drażni swoje wibrysy mogą przysporzyć mu wiele cierpienia. Z tego powodu z reguły przyjemnie kojarząca się czynność, jaką jest jedzenie, może okazać się dla kota przykrym doświadczeniem. Zaczną się problemy z przyjmowaniem odpowiedniej dawki pokarmu, przez co nasz pupil będzie głodny. To może prowadzić do agresji bądź stresu i rzutować na schorzenia innych układów – kot ze stresu może nawet rozwinąć zapalenie pęcherza! Dlatego gdy zauważymy podobne objawy, powinniśmy ocenić, czy zastawa stołowa naszego pupila jest odpowiednio dobrana. Nadmierne wypadanie wąsów, bądź połamane wibrysy u kota mogą świadczyć o niedoborach składników odżywczych w diecie. Słaba kondycja włosów czuciowych naszych pupili może wynikać z braku witamin bądź minerałów. Bardzo ważnym składnikiem w diecie kota jest tauryna. Tauryna jest aminokwasem zawierającym siarkę, która umożliwia utrzymanie wąsów oraz okrywy włosowej w dobrej kondycji. Powinniśmy pamiętać, że jest ona egzogennym składnikiem – oznacza to, że kot musi ją zjeść w stanie niezmienionym (nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć tego aminokwasu). W naturalnym środowisku koty pobierają ją wraz z sierścią czy piórami upolowanej zwierzyny. My natomiast karmiąc swoje pociechy, musimy zwrócić uwagę na ten składnik pokarmowy w karmie, którą kupujemy. Niedobory tauryny objawiają się między innymi wypadaniem włosów a także wibrysów, problemami z sercem oraz wzrokiem. Kolejną przyczyną nadmiernego wypadania kocich włosów czuciowych mogą być stany zapalne skóry na tle grzybiczym, bakteryjnym, bądź wirusowym. Zaawansowane choroby skóry mogą w znacznej mierze osłabić cebulki wibrysów, powodując ich wypadanie. Najczęstszymi problemami dotyczącymi naskórka i jego wytworów z jakimi zmagają się koty są:
- Dermatofitoza – atakuje łodygę włosa i warstwę rogową naskórka. Przyczynia się do miejscowego wyłysienia i złuszczania skóry.
- Zakażenia bakteryjne wywołujące ropne zapalenia
- Choroby autoimmunologiczne – gdy organizm nie rozpoznaje swoich komórek i uważa je za coś obcego, nadającego się do zniszczenia.
- Zarażenia pasożytami zewnętrznymi – takimi jak świerzbowiec czy roztocza. Mogą atakować uszy kota, który intensywnie wydrapuje się w miejscach na głowie i może przyczynić się do wypadania wibrysów.
Wszelkie nieprawidłowości związane z zaobserwowanym pogorszeniem się stanu zdrowia pupila powinniśmy niezwłocznie zgłosić do lekarza weterynarii. Wibrysy kota to bardzo elegancki, dodający dostojności atrybut. Dzięki nim, nasi mali podopieczni są w stanie komunikować się z innymi osobnikami, odbierają bodźce z otoczenia oraz informują nas o swoim nastroju. Są również jednym z wskaźników kondycji zdrowotnej tych drapieżników. Mając to na uwadze, powinniśmy zwracać na nie uwagę, aby lepiej zrozumieć naszych podopiecznych i zapewnić im odpowiednie warunki do życia.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl